Chuyến đi Hungary

Vào buổi đầu ra đi
Sống lưu vong trên đất Bỉ
Tôi phục vụ chăm sóc ông cụ Frankel
Tạm coi như là sinh kế
Ông cụ khá già, người Hung gia lợi
Trốn Cộng sản nước ông khi họ cướp được chính quyền
Và cụ bà vừa tạ thế hai năm
Ông trở thành cô đơn, chới với

Có những buổi sớm sương rơi
Những chiều tuyết đổ
Ngồi bên cửa sổ
Hai mái đầu bạc đầu xanh
Người phương Tây, người phương Đông
Đồng cảnh ngộ
Bên tách cà phê rỉ rã chuyện vui buồn

Ông nói ông bỏ Nước ra đi
Cách đây bốn mươi năm
Hồi ông ba mươi tuổi
Chỉ vì Tự do đã mất
Và ông là người, nên không chịu thấu
Thứ chủ nghĩa dành cho chó cho trâu
Nhớ nước thương quê hằng đêm ông khóc
Nước mắt đổ vào giòng Donau (*)
Xuôi Budapest về tận bến nước sau nhà

Hai năm sau
Ông chưa kịp về
Đã phải gởi nắm xương tàn nơi đất Bỉ
Tôi lủi thủi theo sau quan tài đơn chiếc
Tiễn đưa ông an nghỉ nghìn thu
          Tôi cảm thương ông
          Và thương cho số phận của mình tương tự

                                     ù

Tôi đâu có ngờ
Chỉ mấy năm sau đó
Bức tường Bá Linh gục xuống
Xô viết, Đông Âu đổi chủ
Kéo theo huyền thoại đỏ một thời

Giờ đây Hungary vắng bóng quân thù
Thì cụ Frankel không còn nữa
Tôi lặn lội qua Budapest
Tìm tận nhà ông
Như để thực hiện thay ông
Một chuyến « trở về ».

Thời gian không đặc miễn
Nửa thế kỷ một thoáng mây bay
Nhưng cảnh cũ đã đổi thay
Tôi không tìm được ngôi nhà
Có chiếc cổng sau trổ ra bên giòng Duna (*) xanh biếc

Thẫn thờ tôi thả dọc cây cầu
Nối liền Buda và Pest
Rồi tôi dừng lại nửa chừng


Đăm đăm nhìn xuống giòng sông
Lấp lánh những giọt nước mắt của cụ Frankel
Nhấp nháy như bảo cho tôi được biết
Hồn cụ đã về
Lãng đãng trên sông
Nhịp nhàng lướt êm với nền nhạc valse bất hủ:
Blue Danube (*).  Le beau Danube Bleu…

Tôi tiếp tục qua cầu
Lòng bỗng thoáng vui
Dầu cho cụ Frankel qui tiên không chờ đợi được
Nhưng giờ đây mộng ước đã thành:
Hungary đang đứng dậy.




(Budapest, bên giòng sông Danube
ngày Quốc Khánh Hung, 20.8.95)



(*) Donau, Duna, Danube…  là một.  

Mục Lục
Un voyage en Hongrie

Traduction de Võ Đức Trung


Au début de ma vie en exil à Bruxelles
Je me suis occupé, en la circonstance
De la garde d’un monsieur du joli nom Frankel
Et pour moi, ce ne fut qu’un moyen d’existence!

Il est assez agé, vraiment un bon Hongrois
Fuyant les communistes quand ils prirent le pouvoir.
Sa femme est décédée, deux ans auparavant
Soudain, il devient seul, tout en se débattant!

Aux matins, inondés de rosée tombante
Succèdent les soirs de neige en flocons dansants.
Près de la fenêtre, deux hommes se sont assis
L’un aux cheveux tout blancs et l’autre, encore gris.

Tous deux, originaires des vieux continents
Echangent joie et tristesse, en prenant du café.
L’un est Occidental, l’autre venu de l’Orient
Ensemble, ils ont le même malheur à partager!

Une fois, il m’a confié qu’il a quitté son pays
Il y a quarante ans, avec ô quelle peine!
Pour la simple raison:  les libertés bannies,
Alors à cette date, il était dans sa trentaine.

Homme, il ne pouvait pas, dans la honte, supporter
Cette sorte de doctrine, aux bêtes réservée!!!
Chaque nuit, il pleure, miné de nostalgie
Et sans aucun doute, d’amour pour sa patrie.

Ses larmes versées à l’onde de son Donau rêveur
Arrivent à Budapest, capitale légendaire
Pour atteindre enfin la belle embarcadère
Derrière sa maison, tout un site enchanteur.

Deux ans après, hélas, son retour est manqué
Il a laissé ses restes dans un coin de Bruxelles.
Son cercueil solitaire, je l’ai suivi, frustré
Pour l’accompagner à sa demeure éternelle!

Alors compatissant à ses malheurs vécus
Je m’attendris aussi de mon sort semblable
Je n’ai jamais osé croire qu’un jour mémorable
Le mur de Berlin puisse s’effondrer, imprévu.

L’Union Soviétique, rempart d’une doctrine
Et tous les Pays de l’Est, tour à tour s’inclinent
Emportant avec eux, le mythe rouge de sang
Condamné dans le monde, en délire débordant.

Aujourd’hui, la Hongrie vide la tyrannie
Monsieur Frankel n’est plus.  J’effectue ce voyage
Comme pour réaliser à sa place, un hommage
A un retour manqué à sa terre de jadis.

Le temps s’envole, brutal, et rien n’est épargné
Un demi-siècle filant comme passent les nuages.
Maintenant, le site d’antan change de visage
J’échoue dans la recherche de sa maison aimée.

Où est le beau portail s’ouvrant au Duna bleu?
Tout hébété, je longe le pont et m’arrête
Je ne sais pas pourquoi, tout juste en son milieu,
Ce pont joignant encore les villes Buda et Pest.

Tristement, je contemple les rives se mirer
Dans l’eau où brillent les larmes de mon ami Frankel
Elles scintillent enivrantes et semblent communiquer
Le retour d’une âme au bercail éternel.

Ravie de retrouver son pays par ce retour
Son âme erre sure le fleuve aux vagues ondulantes,
Mélopée pathétique de la valse captivante:
Le beau Danube Bleu, Blue Danube de toujours!

Je continue la marche sur le pont en silence
Soudain, s’élève en moi, un souffle de joie intense
Même en l’absence de l’homme malchanceux:
Mon Frankel, à présent, est au plus haut des Cieux!

Il n’a pas pu attendre si longtemps ce tournant
Mais personne ne doute de son contentement
De voir à cette heure, son rêve réalisé:
La Hongrie est debout, la Hongrie révoltée!


Budapest, au bord du Danube
20/08/1995